Độ C và độ F là những cái tên quen thuộc với mọi người. Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao nhiệt độ trên tivi nhà bạn lại khác với nhiệt kế trong tủ lạnh? Hay tại sao các công thức nấu ăn nước ngoài thường dùng độ F? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về hai đơn vị đo nhiệt độ phổ biến: độ Celsius (°C) và độ Fahrenheit (°F).
Độ C (Celsius)
Nguồn gốc và lịch sử
Anders Celsius (1701-1744), một nhà thiên văn học người Thụy Điển, đã phát minh ra thang đo Celsius vào năm 1742. Ban đầu, ông định nghĩa 0 độ là điểm sôi của nước và 100 độ là điểm đóng băng. Tuy nhiên, sau này Carl Linnaeus đã đảo ngược thang đo này để tạo ra thang đo Celsius như chúng ta biết ngày nay.
Cách hoạt động
Thang đo Celsius được thiết lập dựa trên hai mốc chuẩn:
- 0°C: Điểm đóng băng của nước tinh khiết ở áp suất tiêu chuẩn (1 atm)
- 100°C: Điểm sôi của nước tinh khiết ở áp suất tiêu chuẩn
Khoảng cách giữa hai điểm này được chia thành 100 phần bằng nhau, mỗi phần tương ứng với 1 độ Celsius.
Ứng dụng
Độ C được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực như khoa học, y tế và khí tượng. Trong lĩnh vực khí tượng, nhiệt độ được đo bằng độ C để cung cấp thông tin chính xác về thời tiết. Trong y tế, nhiệt độ cơ thể được theo dõi bằng độ C để nhận biết tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Độ F (Fahrenheit)
Nguồn gốc và lịch sử
Daniel Gabriel Fahrenheit (1686-1736), một nhà vật lý người Đức-Ba Lan, đã phát minh ra thang đo Fahrenheit vào đầu thế kỷ 18. Ông đã sử dụng hỗn hợp nước đá, muối và ammonium chloride để xác định điểm 0°F, và nhiệt độ cơ thể người làm chuẩn cho 96°F.
Cách hoạt động
Thang đo Fahrenheit có các mốc quan trọng:
- 0°F: Nhiệt độ đóng băng của hỗn hợp muối và nước
- 32°F: Điểm đóng băng của nước tinh khiết
- 212°F: Điểm sôi của nước tinh khiết
Ứng dụng
Độ F chủ yếu được sử dụng ở Mỹ và một số quốc gia khác. Trong khi độ C hiện đang chiếm ưu thế toàn cầu, độ F vẫn giữ vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của người Mỹ, đặc biệt trong các lĩnh vực như nấu ăn và thời tiết.
So sánh và đối chiếu giữa độ C và độ F
Bảng so sánh
| Đặc điểm | Độ C | Độ F |
|---|---|---|
| Điểm đóng băng của nước | 0°C | 32°F |
| Điểm sôi của nước | 100°C | 212°F |
| Nhiệt độ phòng thông thường | 20-25°C | 68-77°F |
| Nhiệt độ cơ thể người | 37°C | 98.6°F |
Ưu nhược điểm
Độ Celsius:
Ưu điểm:
- Dễ nhớ với các mốc quan trọng (0°C, 100°C)
- Được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu
- Tương thích với hệ đo lường SI
Nhược điểm:
- Độ chia có thể không đủ chi tiết cho một số ứng dụng đặc biệt
Độ Fahrenheit:
Ưu điểm:
- Độ chia nhỏ hơn, cho phép đo lường chính xác hơn
- Thuận tiện cho việc đo nhiệt độ môi trường trong phạm vi con người sinh sống
Nhược điểm:
- Các mốc quan trọng khó nhớ
- Ít được sử dụng trên phạm vi toàn cầu
Khi nào nên sử dụng độ C và độ F
- Nên sử dụng độ C khi bạn đang làm việc trong lĩnh vực khoa học, y tế hoặc khi đi du lịch đến các quốc gia sử dụng thang đo này.
- Độ F nên được sử dụng khi bạn sống ở Mỹ hoặc khi đang tiếp xúc với tài liệu nấu ăn và thời tiết từ các nguồn Mỹ.
Công thức chuyển đổi
Công thức cơ bản
Để chuyển đổi giữa độ C và độ F, bạn có thể sử dụng các công thức sau:
- Từ °C sang °F: °F = (°C × 9/5) + 32
- Từ °F sang °C: °C = (°F – 32) × 5/9
Ví dụ minh họa
- Nếu nhiệt độ là 25°C, để chuyển sang độ F:
F=95×25+32=77°FF = \frac{9}{5} \times 25 + 32 = 77°F
- Nếu nhiệt độ là 68°F, để chuyển sang độ C:
C=59×(68−32)=20°CC = \frac{5}{9} \times (68 – 32) = 20°C
Cách sử dụng máy tính hoặc các công cụ trực tuyến
Hiện nay, có nhiều công cụ trực tuyến và ứng dụng di động cho phép bạn chuyển đổi giữa độ C và độ F một cách nhanh chóng và chính xác. Bạn chỉ cần nhập nhiệt độ vào ô cần thiết và công cụ sẽ tự động tính toán.
Việc hiểu rõ về độ C và độ F không chỉ giúp chúng ta dễ dàng theo dõi thông tin thời tiết hay áp dụng công thức nấu ăn quốc tế, mà còn rất hữu ích trong giao tiếp và làm việc với người nước ngoài. Trong khi độ Celsius được ưa chuộng về tính đơn giản và phổ biến toàn cầu, độ Fahrenheit vẫn có những ưu điểm riêng trong một số lĩnh vực cụ thể.
Bài viết liên quan: